Ernstige bijwerkingen voorkomen: DNA-onderzoek is de sleutel
In een nieuwsbericht op NOS (januari 2022) werd gewezen op het belang van een DNA-test om ernstige bijwerkingen bij chemotherapie te voorkomen.
Bijwerkingen als gevolg van chemotherapie of andere medicatie is een groot probleem in de gezondheidszorg. Het kan bijvoorbeeld leiden tot meer gezondheidsschade en ziekenhuisopnames. Een deel van de bijwerkingen kan worden voorkomen met behulp van een zogeheten farmacogenetische DNA-test. Variaties op het DNA komen veelvuldig voor en zijn individueel bepaald. Het genetisch profiel speelt een rol bij de afbraak van geneesmiddelen en heeft daarmee gevolgen voor de effectiviteit en de kans op bijwerkingen.
Gepersonaliseerde behandelingen
Medicijnen worden in het lichaam omgezet en verwerkt door verschillende enzymen. Als gevolg van genetische variaties in het DNA kan de werking van enzymen per persoon verschillen.
Het nieuwsbericht op NOS gaat over het middel irinotecan (chemotherapie), dat wordt verwerkt door het UGT1A1 enzym. Volgens de onderzoekers hebben mensen met een specifieke DNA-variant op het UGT1A1-gen beduidend minder last van bijwerkingen als ze een lagere dosering van de chemotherapie krijgen. Ondanks de lagere dosering blijft het medicijn effectief om de ziekte te bestrijden.
Door vóór het gebruik van het middel irinotecan de DNA-varianten op het UGT1A1-gen in kaart te brengen, kan de dosering specifiek en persoonsgericht worden gemaakt.
"Hiermee wordt veel leed voorkomen", volgens onderzoeker Maarten Deenen (Catharina Ziekenhuis in Eindhoven).
Overigens worden dosisadviezen op basis van genetische markers al jaren gegeven door de KNMP (Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie), zo ook voor irinotecan.
iGene DNA-test
Door de juiste genetische markers in kaart te brengen met een farmacogenetische DNA-test, kan een arts of apotheker dus de dosering aanpassen om bijwerkingen te voorkomen.
Bij iGene wordt het UGT1A1-gen standaard gepresenteerd in het Farmaco-profiel. Je kunt deze informatie dus preventief in kaart laten brengen, samen met 20 andere farmaco-enzymen en (transport)eiwitten. Op die manier heb je belangrijke informatie over jouw medicijngevoeligheid altijd paraat.
Naast irinotecan geeft iGene, op basis van richtlijnen van het KNMP, dosisadviezen voor ruim 60 andere medicijnen. Deze middelen zijn ook bij iGene opgenomen in de lijst ‘Medicijngevoeligheid’.
iGene
FARMA
iGene brengt ook UGT1A1-genvarianten in kaart, net als andere belangrijke farmacogenetische markers. Kijk hier voor het volledige overzicht.