Wat is DNA?
Wat is DNA nou eigenlijk precies? En wat kun je ermee? In dit artikel leggen we uit wat DNA is.
DNA is een biochemisch macromolecuul die erfelijk materiaal draagt in ons lichaam. Elk levend organisme heeft DNA. DNA is opgebouwd uit vier verschillende soorten bouwstenen (nucleotiden): adenine (A), thymine (T), cytosine (C) en guanine (G). De volgorde waarin alle 3 miljard bouwstenen staan bepaalt jouw genetische code.
In ieder mens is de volgorde van de bouwstenen in het DNA voor 99,7 tot 99,9% gelijk. Er is dus een klein percentage dat in ieder individu verschillend is en dat ieder mens uniek maakt. Deze verschillen in het DNA worden variaties of mutaties genoemd. Deze DNA-variaties en -mutaties bepalen onder andere verschillen in uiterlijke kenmerken, zoals oog-, huids- en haarkleur. Maar ook bij biologische processen kunnen genetische verschillen impact hebben, denk bijvoorbeeld aan verwerking van voeding (zoals lactose- of glutenintolerantie), medicijngevoeligheid en aanleg voor verschillende aandoeningen.
Geschiedenis DNA: van ontdekking tot analyses
DNA werd in 1869 ontdekt door de Zwitserse biochemicus Johann Friedrich Miescher. Toch duurde het tot halverwege de 20e eeuw voordat men wist dat DNA erfelijke eigenschappen bevat.
In 1975 werd voor het eerst een methode ontwikkeld om de volgorde van de bouwstenen van het DNA te bepalen. Om inzicht te krijgen in de volledige volgorde en opbouw van het menselijk DNA begon in 1990 het ‘Human Genome Project’. Dertien jaar hebben onderzoekers nodig gehad om het DNA van 1 persoon volledig te kunnen ontrafelen. Sindsdien zijn de analysetechnieken in rap tempo verbeterd, sneller geworden en - niet onbelangrijk - sterk in kosten gedaald.
De informatie uit DNA werd in het begin, en nu nog steeds, vooral gebruikt bij forensische onderzoek. In 2007 kwam de eerste genetische zelftest voor de consument op de markt waarmee je je afkomst kon laten analyseren. Er zijn inmiddels tientallen aanbieders van genetische zelftesten. Pas sinds relatief korte tijd is er meer interesse in DNA-testen die persoonlijke kenmerken en gezondheidsaspecten in beeld brengen.
iGene is in 2012 ontstaan uit een samenwerking tussen wetenschappers en technici uit verschillende disciplines, met de ambitie om de beste genetische zelftest ter wereld te leveren. Na jaren onderzoek en ontwikkeling werden de eerste iGene DNA-testen begin 2017 uitgevoerd.
Wat kun je met DNA?
Na deze korte inleiding over DNA, is het interessant om te weten: wat kun je met DNA?
Op eeneiige tweelingen na, heeft ieder persoon een unieke genetische DNA-code. Bovendien zijn deze DNA-moleculen terug te vinden in iedere celkern van menselijke cellen. Dus met wat speeksel, bloed of haar, kun je het DNA uit de cellen isoleren en laten analyseren. Zo kan men bij forensisch onderzoek aan de hand van DNA-sporen bij een plaats delict, de mogelijke dader(s) achterhalen.
Maar je kunt nog veel meer met DNA. Uit je DNA valt bijvoorbeeld af te leiden of je overgevoelig kan reageren op bepaalde medicijnen of bepaalde voedingsstoffen. Ook kun je achterhalen of je een erfelijke aanleg hebt voor specifieke aandoeningen.
De laatste jaren zijn er steeds meer bedrijven bijgekomen die DNA-tests aanbieden voor persoonlijk gebruik. Aan de hand van een DNA-analyse kun je inzicht krijgen in bepaalde gezondheidsaspecten, waarnaar je preventief actie kunt ondernemen. Een DNA-test kun je dan ook zien als een ondersteuning van je gezondheid. Ben je benieuwd wat jouw DNA je vertelt? En wat je met deze informatie kunt? Lees hieronder verder over onze DNA-test.
iGene DNA-tests
iGene biedt ook DNA-testen aan. We vinden het belangrijk dat iedereen de kennis uit zijn DNA kan gebruiken om gezonder te leven. De informatie is opgedeeld in drie onderdelen zodat je zelf kan kiezen welke onderwerpen je in kaart wil laten brengen. Voor iedere test geldt dat de DNA-afname en het laboratoriumproces hetzelfde is.
Dit zijn de onderdelen waaruit je kunt kiezen:
iGene Basic
Met de iGene Basic test worden persoonlijke kenmerken onderzocht, zoals: aanleg voor snelle spiervezels, intoleranties voor o.a. gluten, fructose en lactose, maar ook gevoeligheden voor stress, alcohol of cafeïne. Lees hier meer over de iGene Basic DNA-test.
iGene Farma
Bij de iGene Farma test ontvang je naast de persoonlijke kenmerken ook informatie over medicijngevoeligheid. We brengen in kaart op welke medicijnen je afwijkend kunt reageren. Hiermee kan een arts of apotheker voor jou meteen het juiste geneesmiddel en de juiste dosering kiezen. Lees hier meer over de iGene Farma DNA-test.
iGene Health
Naast persoonlijke kenmerken en medicijngevoeligheid, krijg je bij de iGene Health test ook inzicht in aanleg voor ziektes en aandoeningen. Je ontvangt alleen informatie over aandoeningen waarbij het in preventief opzicht zinvol is om iets te weten over je eigen aanleg. Bijvoorbeeld omdat je met leefstijlaanpassingen, of door alert te zijn in vroegopsporing, zelf een bijdrage kunt leveren aan het voorkomen ervan. Blijkt dat je genetische aanleg hebt voor een bepaalde aandoening? Dan ontvang je gerichte preventie-informatie. Je ziet meteen op welke fronten voor jou de meeste winst te behalen valt, zodat je makkelijk prioriteiten kunt stellen. Lees hier meer over de iGene Health DNA-test.
Hoe werkt een test op basis van DNA?
Een DNA-test is eenvoudig af te nemen. Je hebt alleen wat speeksel nodig. Bij een iGene DNA-test, ontvang je thuis een testkit met een buisje waar je wat speeksel in doet. Het buisje stuur je met een meegeleverde retourenvelop terug voor de DNA-analyse in een gecertificeerd laboratorium.
Gemiddeld duurt het volledige proces 4 tot 6 weken. Vervolgens ontvang je een iGene paspoort met een overzicht van de bevindingen.
Lees hier meer over hoe de test bij iGene werkt.
Meestgestelde vragen over DNA-test
Hoe betrouwbaar is een DNA-test?
Voor betrouwbare uitkomsten van een DNA-test zijn twee aspecten belangrijk: de kwaliteit van de DNA-analyse en de wetenschappelijke onderbouwing van de data-analyse.
De DNA-analyse vindt plaats in een onafhankelijk en gecertificeerd onderzoekslaboratorium in Nederland. Het is een volledig geautomatiseerd proces met hoogwaardige analyseapparatuur. Er worden strenge kwaliteitscriteria gesteld en verschillende kwaliteitscontroles uitgevoerd.
Vervolgens worden de DNA-resultaten, de zogenoemde genotypes, vertaald naar leesbare uitslagen door middel van de data-analyse. Voor de data-analyse zijn talloze wetenschappelijke publicaties verzameld en beoordeeld in de database van iGene. Op deze manier worden er alleen verbanden getrokken waarover een wetenschappelijke consensus bestaat.
Wat kost een DNA-test?
Bij iGene kun je een DNA-test doen vanaf € 145,-. Je ontvangt dan alleen informatie over je persoonlijke kenmerken. Wil je ook informatie over medicijngevoeligheid? Dan kost de test € 229,-. Wil je daarnaast ook informatie over welke aanleg voor ziektes je hebt en preventie-advies hierbij? Dan betaal je € 279,-
Hoe snel kun je een DNA-test doen?
Wanneer je een DNA-test bij ons bestelt, ontvang je binnen 2 werkdagen het testpakket thuis. Nadat je dit met jouw speeksel naar ons hebt teruggestuurd, wordt het geanalyseerd in het laboratorium. Het kan dan 4 tot 6 weken duren voordat je de uitslag hebt.
Hoe zit het met de privacy van mijn DNA gegevens?
Bij iGene worden de persoonsgegevens en DNA-gegevens in het hele traject strikt gescheiden verwerkt. Ze kunnen technisch gezien simpelweg niet aan elkaar gekoppeld worden. Hierdoor kunnen ze ook niet gebruikt of misbruikt worden door derden. Zelfs niet in het geval van een hack of lek. Alleen jij hebt een unieke code die het mogelijk maakt om informatie op basis van DNA- gegevens toegankelijk te maken op jouw smartphone. Wil je meer weten over hoe we dit doen? Kijk dan op deze pagina over privacy.