Het CYP3A4-enzym (voluit: Cytochroom P450 3A4) is betrokken bij de omzetting van lichaamsvreemde stoffen zoals geneesmiddelen. Ongeveer 30-50% van alle geneesmiddelen wordt gemetaboliseerd door CYP3A4.
Medicijnen die door het CYP3A4-enzym gemetaboliseerd kunnen worden, zijn onder meer:
- Cytostatica zoals docetaxel, tamoxifen, paclitaxel, cyclofosfamide, vincristine en irinotecan
- Antidepressiva zoals citalopram, norfluoxetine, sertraline, mirtazapine, nefadozon en venlafaxine
- Antipsychotica zoals haloperidol, risperidon, pimozide en quetiapine
- Opiaten zoals codeïne, tramadol, methadon en fentanyl
- Benzodiazepines zoals midazolam en diazepam
- Statines zoals atorvastatine en simvastatine (niet: pravastatine en rosuvastatine)
- Calciumkanaalblokkers zoals diltiazem, verapamil, amlopidine en nisoldipine,
- Middelen tegen hartritmestoornissen zoals amiodaron, dronedaron en quinidine
- Antihistaminica zoals terfenadine, astemizol en chlooramfenamine
- Glucocorticoïden zoals budesonide, hydrocortison en dexamethason
Alhoewel CYP3A4 betrokken is bij het metabolisme van 30-50% van alle voorgeschreven medicijnen, is er nog weinig bekend over de klinische implicaties van variant allelen. Dit wordt mede veroorzaakt door de relatief lage ferquentie van de meeste variant allelen, en de recent bekend geworden *22 variant. Er worden op basis van de CYP3A4-genotypering dan ook geen uitspraken gedaan over individuele medicijnen.
Genetische aanleg
De activiteit van het CYP3A4-enzym varieert tussen individuen. Hierdoor kan de effectiviteit van een geneesmiddel van persoon tot persoon verschillen, evenals de kans op eventuele bijwerkingen. Deze variatie kan deels worden verklaard door genetische verschillen in het CYP3A4-gen. Alhoewel er een heel aantal medicijnen (mede) gemetaboliseerd worden door het CYP3A4-enzym, zijn er op dit moment geen concrete dosis-aanpassingen bekend op basis van de genotypering.
Bij het vaststellen van een genotype, worden de verschillen in het CYP3A4-gen aangeduid met twee zogeheten allelen. Elk allel heeft een naam die bestaat uit een ster (*) en een nummer. Een voorbeeld van een mogelijk CYP3A4-genotype is CYP3A4*1/*22.
Bij iGene bepalen we de volgende varianten (allelen) van het CYP3A4-gen:
CYP3A4*2-*20, *22, *26 en overig (wordt geclassificeerd als CYP3A4*1).